Projekt

Projekt

Pandemia COVID-19 uwydatniła znaczenie ponownego zdefiniowania europejskich systemów żywnościowych w kontekście globalnym. Sytuacja ta pokazała, że globalny łańcuch dostaw żywności – wysoce skoncentrowany i działający na zasadzie dostaw na konkretny czas (ang. just-in-time) – jest podatny na załamanie w obliczu wstrząsów. Zmiany klimatyczne oraz wynikające z nich presje transformacyjne stanowią dodatkowe kluczowe wyzwanie dla rolnictwa. Nasz obecny system żywnościowy cierpi również z powodu nadużywania chemikaliów w produkcji żywności, monokulturowych systemów upraw oraz niekorzystnego wpływu na środowisko intensywnej hodowli zwierząt na lądzie i morzu, co skutkuje degradacją gleby i negatywnym wpływem na wodę i różnorodność biologiczną. Zielony Ład (ang. The Green Deal), a w szczególności strategia od pola do stołu (ang. Farm to Fork – F2F), strategie na rzecz różnorodności biologicznej, działania w dziedzinie klimatu, dążenie do zerowego poziomu zanieczyszczeń oraz wspólna polityka rolna (WPR) to odpowiedzi polityczne mające na celu sprostanie tym wyzwaniom. Istnieje pilna potrzeba znacznej zmiany w systemie żywnościowym, aby uczynić rolnictwo bardziej zrównoważonym pod względem gospodarczym, środowiskowym i społecznym.

Projekt VISIONARY ma na celu poprawę zrównoważonego rolnictwa poprzez promowanie praktyk w systemach produkcji żywności będących zarówno przyjaznymi dla środowiska, ekonomicznie opłacalnymi, a także uwzględniającymi należyty stosunek społeczno-kulturowy oraz ma na celu jednoczesną pomoc w usuwaniu barier stojących na drodze do przyjęcia tych praktyk.

Cele projektu

Scharakteryzować

Scharakteryzować i przypisać względne znaczenie kompleksowemu zestawowi czynników behawioralnych (w tym proksymalnych i dystalnych) wpływających na decyzje rolników o przeniesieniu, pozostaniu lub porzuceniu bardziej zrównoważonych systemów rolniczych, a także określić, jak kształtować i wykorzystywać te czynniki, które działają jako bodźce (dźwignie) do pokonywania barier (WP 2-5);

Zbadać

Zbadać, za pomocą podejścia od pola do stołu (ang. Farm to Fork), w jaki sposób preferencje różnych typów konsumentów skutkują popytem na zrównoważoną i przyjazną dla klimatu żywność oraz w jaki sposób przekłada się to na cały łańcuch wartości na zachowanie rolników (WP2, WP4);

Zrozumieć

Zrozumieć, w jaki sposób ukierunkowanie polityki oraz tworzenie zbiorowych podmiotów z udziałem rolników mogą kształtować otoczenie społeczno-terytorialne, które umożliwia przyjęcie (zarówno indywidualne, jak i zbiorowe) bardziej zrównoważonych praktyk rolniczych, a zarazem będące powiązane w większym stopniu z łańcuchami wartości (WP3, WP4, WP5);

Uruchomić interfejsy naukowo-polityczne

Uruchomienie oraz zapewnienie rozwoju inicjatyw interfejsów naukowo-politycznych (ang. science-policy-interfaces – SPI) z udziałem odpowiednich podmiotów systemu żywnościowego na lokalnym, regionalnym i krajowym poziomie decyzyjnym, jako nowatorskich platform wymiany wiedzy w celu lepszego informowania o projektowaniu polityki i wdrażaniu narzędzi dotyczących roli i wykorzystania czynnika behawioralnego dla przyjęcia praktyk rolniczych bardziej przyjaznych środowisku i klimatowi (WP6);

Zidentyfikować

Zidentyfikować, które publiczne polityki, standardy oraz przepisy stanowią bariery dla wprowadzenia zrównoważonej produkcji żywności oraz zidentyfikować aktorów, którzy mają przestrzenną, czasową, ekonomiczną i polityczną zdolność do wprowadzenia potrzebnych zmian, w połączeniu uwzględnieniem zaleceń dotyczących skutecznego połączenia polityk z jej lepszym dostosowaniem do politycznych realiów (WP2, WP3, WP5, WP6);

Lepsze zrozumienie

Lepiej zrozumieć jaki wkład oraz ograniczenia mają metody eksperymentalne i behawioralne, gdy są one osadzone w podejściu systemowym, a także przetestować połączenie podejścia foresight z ekonomią behawioralną (WP3-WP6).

Work packages (WP)

Work package 1 – Zaangażowanie, komunikacja, rozpowszechnianie i wykorzystywanie wyników

Ogólnym celem WP1 jest komunikacja, rozpowszechnianie i wykorzystywanie wyników projektu, aby zapewnić, że projekt i jego wyniki będą miały szeroki zasięg i duży wpływ na naukę, politykę i praktykę. Odpowiednie działania zostaną dostosowane do konkretnych odbiorców i odpowiednio wcześnie zaplanowane, aby zapewnić strategiczne podejście do wspierania projektu i partnerów. Cele obejmują stworzenie planu rozpowszechniania, wykorzystywania wyników i komunikacji oraz utworzenie strony internetowej projektu i zarządzanie nią w celu zapewnienia widoczności, możliwości wyszukiwania i dostępu do zasobów. Zostaną dodatkowo opracowane materiały rozpowszechniające dostosowane do potrzeb użytkowników, a także zorganizowane zostaną wydarzenia rozpowszechniające uzyskane wyniki. Ponadto dane i wyniki badań zostaną udostępnione w formatach otwartej nauki (ang. open science) po zakończeniu projektu. Zadania obejmują dostarczanie kwartalnego biuletynu internetowego, organizowanie wydarzeń upowszechniających, wizyt w różnych krajach w celu zbadania studiów przypadku i co najmniej dwóch warsztatów w terenie, a także generowanie recenzowanych publikacji. WP1 jest prowadzony przez FiBL (Sabine Ersing) oraz współprowadzony przez Global Nature Fund (Eva Schellenbeck).

Work package 2 – Mapowanie dźwigni oraz blokad w systemie żywnościowym

WP2 zapewni ramy koncepcyjne i analityczne dla całego projektu, aby zapewnić dopasowanie i synergie między kilkoma odmiennymi WP. Mianowicie, ramy analityczne, oparte na literaturze mapowanie dźwigni i blokad zmian zachowania oraz udoskonalenie studiów przypadków położą podwaliny pod empiryczną pracę WP3, WP4 i WP5. WP1 ponadto stworzy również ramy koncepcyjne, które zostaną wzbogacone w oparciu o wyniki projektu. WP2 jest prowadzony przez Universitat Politècnica de València (Dionisio Ortiz Miranda) oraz współkierowany przez Institute of Agricultural Economics Nonprofit Kft (Gábor Király).

Work package 3 – Eksperymentalna polityka rolnośrodowiskowa

WP3 ma na celu zidentyfikowanie kluczowych czynników determinujących reakcje behawioralne rolników na inicjatywy polityczne promujące przechodzenie na zrównoważone systemy rolnicze. Koncentrujemy się na trzech kluczowych zrównoważonych przejściach do neutralności klimatycznej, zatrzymaniu spadku różnorodności biologicznej oraz dobrym stanie ekologicznym wód słodkich i morskich. Analizujemy, jak wyglądają polityki w dziedzinie żywności, obszarów wiejskich i rolnośrodowiskowych, które mogą promować potrzebne zmiany zachowań. Określamy, w jaki sposób podejścia i eksperymenty behawioralne mogą pomóc w określeniu najskuteczniejszych interwencji politycznych w różnych kontekstach społeczno-ekologicznych w całej UE. WP3 jest prowadzony przez University of Copenhagen (Mette Termansen) i współprowadzony przez Leibniz Center for Agricultural Landscape Research (Bettina Matzdorf).

Work package 4 – Inicjatywa w zakresie łańcucha wartości oraz modele biznesowe

WP4 bada prywatne inicjatywy wśród operatorów w rolno-spożywczych łańcuchach wartości i ma na celu zidentyfikowanie skutecznych strategii oraz modeli biznesowych, które z powodzeniem utworzą rynki dla żywności produkowanej w sposób zrównoważony. WP4 wypełni lukę w wiedzy na temat prywatnych inicjatyw łańcucha wartości na rzecz zrównoważonych systemów żywnościowych oraz odnośnie możliwości i wyzwań, przed którymi stoją (w tym szczególności względem czynników behawioralnych i blokad). Zostanie to osiągnięte poprzez zbadanie istniejących udanych inicjatyw w zakresie łańcucha wartości oraz przetestowanie zorientowanych na konsumenta środków nakłaniania i promocji w ramach podejścia wielo-metodowego, w tym eksperymentów ze sprzedawcami detalicznymi. WP4 jest prowadzony przez Copenhagen Business School (Meike Janssen) oraz współprowadzony przez Uniwersytet Warszawski (Mikołaj Czajkowski).

Work package 5 – Punkty dźwigni w systemie rolno-spożywczym

WP5 przyjmuje podejście systemowe. Skupiamy się na dwóch przykładach na poziomie systemowym (przejściem na rolnictwo ekologiczne rozumianym jako przejście na cały system rolniczy, a także przejściem na system upraw rozumianym jako przejście na zwiększoną produkcję białka pochodzenia roślinnego, takiego jak rośliny strączkowe). Ponadto WP5 łączy różne wątki przeglądu i pracy empirycznej w WP2, WP3, WP4 i WP6. Pozwoli nam to na wygenerowanie spostrzeżeń wykraczających poza określony łańcuch wartości. Łączymy to z ustaleniami z mapowania polityki i regulacji, aby upewnić się, że uwzględniamy bariery i zachęty motywacyjne z dziedziny polityki. Badamy warunki niezbędne do zwiększania skali interwencji i inicjatyw o wysokim potencjale (badane w WP3 i WP4), aby móc sformułować sensowne zalecenia dotyczące punktów dźwigni, które są istotne dla różnych łańcuchów wartości. WP5 jest prowadzony przez University of Aberdeen (Katrin Prager) i współprowadzony przez University of Copenhagen (Mette Termansen).

Work package 6 – Interfejsy naukowo-polityczne oraz budowanie relacji

WP6 stanowi przekrojowy strumień pracy, który będzie przebiegał równolegle z pakietami roboczymi WP2, WP3, WP4 i WP5. Ogólnym celem jest umożliwienie współprojektowania polityk i modeli biznesowych poprzez współpracę z aktorami systemu żywnościowego w celu 1) informowania o tym, co jest testowane w eksperymentach dotyczących polityki i łańcucha wartości oraz 2) interpretowania uzyskanych wyników tych eksperymentów w kontekście projektowania nowych oraz innowacyjnych interwencji politycznych oraz modeli biznesowych. Głównym założeniem tej pracy będzie szeroko zakrojony dialog z uczestnikami z 16 interfejsów naukowo-politycznych (ang. science-policy-interfaces – SPI). Znaczne zasoby zostaną przeznaczone na budowanie zdolności decydentów politycznych, podmiotów łańcucha wartości i naukowców do współpracy w ramach interfejsów, aby skutecznie przyczynić się do procesu wspólnego projektowania. WP6 jest prowadzony przez University of Exeter (Alex Inman) oraz współprowadzony przez Highclere Consulting (Mark Redman).

Work package 7 – Zarządzanie projektem oraz koordynacja

Celem WP7 jest ogólna koordynacja projektu VISIONARY, w tym zarządzanie naukowe, techniczne, administracyjne i finansowe. Pakiet ten zajmuje się zarówno komunikacją wewnętrzną w ramach konsorcjum oraz komunikacją z Komisją Europejską. Poza tym WP7 jest odpowiedzialny za ustanowienie oraz organizację wymiany naukowej poza konsorcjum, najpierw z członkami Naukowej Rady Doradczej projektu, a następnie z innymi bieżącymi powiązanymi projektami i inicjatywami, w szczególności z dwoma siostrzanymi projektami projektem VISIONARY ENFASYS i projektem BEATLES. WP7 jest prowadzony przez Universitat Politècnica de València (Dionisio Ortiz Miranda) przy wsparciu University of Aberdeen (Katrin Prager).

Wpływ

Działania projektu VISIONARY, wyniki oraz środki rozpowszechniania/wykorzystywania/komunikacji (adresowane do dobrze zdefiniowanych i odpowiednich grup docelowych) zostały celowo zaprojektowane, aby skutecznie przyczynić się do realizacji postawionych celów projektu. Oczekiwane rezultaty:

#1

Lepsze zrozumienie wyzwań i możliwości rozwoju zrównoważonych, neutralnych dla klimatu i przyjaznych różnorodności biologicznej systemów rolniczych na poziomie gospodarstwa i krajobrazu

#2

Lepsze zrozumienie indywidualnych (czynników behawioralnych oraz sposobów podejmowania decyzji) i systemowych „blokad” i „dźwigni” rolników w zakresie przejścia, bądź pozostania, w zrównoważonych, neutralnych dla klimatu i przyjaznych różnorodności biologicznej systemów rolniczych

#3

Lepsze zrozumienie zachowań konsumentów (oraz sposobu podejmowania przez nich decyzji) oraz procesu segmentacji rynku w zakresie zakupu żywności ze zrównoważonych, neutralnych dla klimatu i przyjaznych bioróżnorodności systemów rolniczych

#4

Lepsze zrozumienie zachowań (oraz sposobu podejmowania decyzji) podmiotów działających na wyższym i niższym szczeblu łańcuchów wartości produktów rolno-spożywczych oraz innych odpowiednich podmiotów w systemach żywnościowych w odniesieniu do utrudniania/ułatwiania przejścia na zrównoważone, neutralne dla klimatu i przyjazne dla różnorodności biologicznej systemy produkcji i konsumpcji

#5

Lepsze projektowanie i wdrażanie odpowiednich polityk, w szczególności Wspólnej Polityki Rolnej, strategii „od pola do stołu” (ang. farm to fork) i strategii dotyczących różnorodności biologicznej, które skutecznie zachęcają rolników do dalekosiężnych i długoterminowych zmian w ich zachowaniu na rzecz zrównoważonych, neutralnych dla klimatu i przyjaznych różnorodności biologicznej systemów rolniczych

#6

Ulepszenie doradztwa dla gospodarstw, strategii biznesowych oraz relacji opartych na wspólnych interesach między odpowiednimi operatorami systemów żywnościowych i podmiotami z różnych sektorów, pomagając rolnikom w produkcji w bardziej zrównoważony sposób, przyczyniając się do neutralności klimatycznej i odwracając spadek różnorodności biologicznej

#7

Zwiększenie wiedzy naukowców w badaniach behawioralnych i eksperymentalnych oraz w badaniach dotyczących myślenia systemowego